Sociologu dhe psikanalisti gjerman, Erih From, thoshte se në shekullin XIX, gjatë industrializimit, Zoti ishte shpallur i vdekur, "mungesa e njerëzillëkut" do të thoshte mizori dhe njerëzit rrezikonin të bëheshin skllevër. Mirëpo në shekullin XX çështja ndryshoi; të tjetërsuar nga ndjenja e vetvetes, njerëzit kanë humbur aftësinë për të dashuruar dhe për të arsyetuar. "Njeriu", në të vërtetë, ka vdekur. Mungesa e njerëzillëkut ka arritur deri aty sa nënkupton mungesën e njerëzores. Është plotësisht e mundshme që njerëzit të bëhen si robotë, thoshte Fromi. Këtë ndjenjë tjetërsimi ai e lidhte me lindjen e shoqërive kapitaliste perëndimore dhe besonte se faktorët shoqërorë, ekonomikë e politikë të një shteti ndërthuren, për të prodhuar një “karakter shoqëror” të përbashkët për të gjithë shtetasit e tij. Në epokën industriale, ndërsa kapitalizmi po mbizotëronte përherë e më shumë në botë, shtetet i nxitnin njerëzit që të bëheshin konkurrues, shfrytëzues, autoritarë, agresivë dhe individualistë.

Në të kundërt, në shekullin XX, shtetet kapitaliste po i ripërcaktonin individët, duke i bërë konsumatorë me shije të standardizuara, që mund të përpunoheshin nga autoritetet anonime të opinionit publik dhe të tregut. Me teknologjinë, puna e përditshme bëhej monotone dhe e mërzitshme. Fromi mendonte se, nëse “njerëzit nuk dalin jashtë hullisë në të cilën ndodhen”, për të rikthyer humanizmin e tyre, atëherë do të çmenden, duke u përpjekur për të bërë një jetë të pakuptimtë, njësoj si robotë.

Marrë nga “Libri i Sociologjisë”