Portokalli mekanik – 20 fakte për Enthëni Bërxhësin
Blog
Portokalli mekanik – 20 fakte për Enthëni Bërxhësin

Enthëni Bërxhësi (Anthony Burgess) njihet më së shumti për romanin e tij distopik, futurist e tmerrësisht të dhunshëm, shkruar në vitin 1962, “Portokalli mekanik“. Libri e mori statusin e kultit kur Stenli Kubriku e përshtati në film, në vitin 1971. Megjithatë, ai libër përbën një pjesëz fare të vogël të Enthëni Bërxhësit.
Gjatë Luftës Civile Spanjolle, Enthëni Bërxhësi u arrestua dhe u fut në burg, sepse e quajti Frankon “derr i fëlliqur”!
Ai e urrente filmin që bëri me librin e tij Stenli Kubriku dhe doli nga premiera pa përfunduar, duke thënë se ishte tmerrësisht i dhunshëm.
Emri i tij i vërtetë është Xhon Uilson (John Wilson). Enthëni ishte emri i pagëzimit dhe Bërxhës ishte mbiemri i vajzërisë së të ëmës.
Ai fliste 10 gjuhë: frëngjisht, rumanisht, gjermanisht, rusisht, malezisht, spanjisht, italisht, japonisht, gjuhën e Uellsit, kinezisht, suedisht, pak hebraisht dhe disa të tjera përziptazi.
Kjo gjë e ndihmoi kur jetonte në Spanjë, Maltë, Gjibraltar, Monako, Francë, Zvicër, Itali, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Malajzi.
Bërxhësi humbi të ëmën dhe të motrën në moshë të re dhe u rrit me një njerkë mizore e të pashpirt.
Gjatë gjithë fëmijërisë u dhunua dhe përvoja e parë seksuale ishte abuzimi që bëri me të një grua në moshë.
Për të kaluar këto trauma, Bërxhësi iu kushtua muzikës, që ishte shpëtimi i tij.
Ai i njihte mirë e i studionte Xhojsin, Marloun e Shekspirin dhe ka shkruar libra për të tre këta.
Bërxhësi filloi të shkruante relativisht vonë, në moshën 40-vjeçare, pasi u diagnostikua me tumor vdekjeprurës në tru dhe nuk i dhanë më shumë se një vit jetë.
Te “Portokalli mekanik” Bërxhësi sajoi një gjuhë të re bazuar në gjuhët sllave.
Ai ishte shumë punëtor e i motivuar dhe shpesh shkruante më shumë se një libër njëkohësisht, ndërsa mbrëmjeve kompozonte muzikë për t’u çlodhur.
Gjatë Luftës së Dytë Botërore punoi në një çmendinë, ku thuhet se e kanë detyruar të shikonte një autopsi.
Bërxhësi e kishte zakon të bënte deklarata të forta publike, me të vetmin motiv që të trondiste të tjerët. Njëherë shtypi femëror i dha çmimin e derrit më shovinist të vitit.
Por në jetën e përditshme ishte bujar e besnik edhe me ata që nuk e meritonin dhe miqtë thoshin se ishte i thjeshtw e guximtar.
Ishte kuzhinier i shkëlqyer dhe sajonte lloj-lloj salcash me erëza.
Edhe pse famën ia dha “Portokalli mekanik”, Enthëni Bërxhësi ka shkruar 35 romane, shumë librete e skenarë, madje ishte edhe kritik letrar.
Për herë të dytë, në moshën 76-vjeçare, i thanë se kishte vetëm një vit jetë dhe këtë herë e humbi betejën me kancerin në mushkëri.
Burimi: forreadingaddicts.co.uk 3 Prill 2020
Artikuj të përzgjedhur

Pse u nda nga bashkëshorti Bete Dejvis
Në vitin 1938, në gazetën The New York Times shkruhej se Bete Dejvisi po ndahej nga bashkëshorti Harmën “Osk...

Fjalitë më të mira që çelin librat
Ku saktësuese e ku provokuese, fjalitë që çelin librat klasikë, janë nga më të ndryshmet, po le të q...

Libri i parë i ndaluar në Amerikë del në ankand për 35 000 dollarë
Po të mos ju duhen 35 000 dollarë, atëherë përdorini për të bërë një ofertë që të ...

Kështu e kishe përfytyruar?
Mes ushqimit dhe letërsisë ka pasur gjithmonë një lidhje të fortë dhe këtë marrëdhënie nuk na e d...

Një këshillë e dhimbshme prindërimi nga Kahlil Gibrani
Një shekull më parë, ngecur mes dy botëve e dy luftërave botërore, poeti, piktori dhe filozofi libanezo-amerikan, Kah...

Kur librat “shkaktonin” sëmundje vdekjeprurëse
Më 12 shtator 1895, një banore e Nebraskës, Xhes Alan, vdiq nga tuberkulozi, që, asokohe, në periudhën e ndërrim...

Vjeshta plot frymëzim e shkrimtarëve të mëdhenj
A e dini që vjeshta, ashtu si dikur, edhe sot, frymëzon shumë shkrimtarë të njohur? Ajo zë një vend aq të r...

Çfarë thonë librat për burrat e gratë
Duke përdorur një model të ri kompjuterik, shkencëtarët gjetën dhe analizuan epitetet që përshkruanin grat&...