Portokalli mekanik – 20 fakte për Enthëni Bërxhësin
Blog
Portokalli mekanik – 20 fakte për Enthëni Bërxhësin

Enthëni Bërxhësi (Anthony Burgess) njihet më së shumti për romanin e tij distopik, futurist e tmerrësisht të dhunshëm, shkruar në vitin 1962, “Portokalli mekanik“. Libri e mori statusin e kultit kur Stenli Kubriku e përshtati në film, në vitin 1971. Megjithatë, ai libër përbën një pjesëz fare të vogël të Enthëni Bërxhësit.
Gjatë Luftës Civile Spanjolle, Enthëni Bërxhësi u arrestua dhe u fut në burg, sepse e quajti Frankon “derr i fëlliqur”!
Ai e urrente filmin që bëri me librin e tij Stenli Kubriku dhe doli nga premiera pa përfunduar, duke thënë se ishte tmerrësisht i dhunshëm.
Emri i tij i vërtetë është Xhon Uilson (John Wilson). Enthëni ishte emri i pagëzimit dhe Bërxhës ishte mbiemri i vajzërisë së të ëmës.
Ai fliste 10 gjuhë: frëngjisht, rumanisht, gjermanisht, rusisht, malezisht, spanjisht, italisht, japonisht, gjuhën e Uellsit, kinezisht, suedisht, pak hebraisht dhe disa të tjera përziptazi.
Kjo gjë e ndihmoi kur jetonte në Spanjë, Maltë, Gjibraltar, Monako, Francë, Zvicër, Itali, Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe Malajzi.
Bërxhësi humbi të ëmën dhe të motrën në moshë të re dhe u rrit me një njerkë mizore e të pashpirt.
Gjatë gjithë fëmijërisë u dhunua dhe përvoja e parë seksuale ishte abuzimi që bëri me të një grua në moshë.
Për të kaluar këto trauma, Bërxhësi iu kushtua muzikës, që ishte shpëtimi i tij.
Ai i njihte mirë e i studionte Xhojsin, Marloun e Shekspirin dhe ka shkruar libra për të tre këta.
Bërxhësi filloi të shkruante relativisht vonë, në moshën 40-vjeçare, pasi u diagnostikua me tumor vdekjeprurës në tru dhe nuk i dhanë më shumë se një vit jetë.
Te “Portokalli mekanik” Bërxhësi sajoi një gjuhë të re bazuar në gjuhët sllave.
Ai ishte shumë punëtor e i motivuar dhe shpesh shkruante më shumë se një libër njëkohësisht, ndërsa mbrëmjeve kompozonte muzikë për t’u çlodhur.
Gjatë Luftës së Dytë Botërore punoi në një çmendinë, ku thuhet se e kanë detyruar të shikonte një autopsi.
Bërxhësi e kishte zakon të bënte deklarata të forta publike, me të vetmin motiv që të trondiste të tjerët. Njëherë shtypi femëror i dha çmimin e derrit më shovinist të vitit.
Por në jetën e përditshme ishte bujar e besnik edhe me ata që nuk e meritonin dhe miqtë thoshin se ishte i thjeshtw e guximtar.
Ishte kuzhinier i shkëlqyer dhe sajonte lloj-lloj salcash me erëza.
Edhe pse famën ia dha “Portokalli mekanik”, Enthëni Bërxhësi ka shkruar 35 romane, shumë librete e skenarë, madje ishte edhe kritik letrar.
Për herë të dytë, në moshën 76-vjeçare, i thanë se kishte vetëm një vit jetë dhe këtë herë e humbi betejën me kancerin në mushkëri.
Burimi: forreadingaddicts.co.uk 3 Prill 2020
Artikuj të përzgjedhur

Historia më madhështore që është rrëfyer ndonjëherë
Sipas një anketimi të BBC-së, historia më madhështore që është rrëfyer ndonjëherë, ësht...

Biblioteka e Librave të Ndaluar
Më 10 maj të vitit 1933, nazistët vendosën të digjnin librat “kundërgjermanë”, që, sipas tyre...

Bibliotekat: Aty ku ruhet kujtesa e botës
Po qe se edhe ti, ashtu si Horhe Luis Borhesi, mendon se parajsa është një bibliotekë, atëherë bëhu gati të...

Njerëzit që lexojnë shumë, janë më të këndshëm dhe më të ndjeshëm
Njerëzit mendojnë se minjtë e librave janë vetmitarë e të mbyllur në vetvete. Mirëpo shkenca na thotë ...

Të përhumbesh pas shkronjave
Fotografi Steve McCurry ka botuar librin "Mbi leximin" (On Reading) me ...

Sa do të doja të mos kisha hyrë nëpër udhën ku të çon "Rruga"
Ka disa libra, që nuk i çlexon dot më, sado fort ta dëshirosh këtë. Për disa syresh e dëshiron, sepse do t'...

Një libër për t’u shoqëruar me... aromë
Çdo lexues ka zakonet e tij: dikush lexon në qetësi të plotë, dikush me muzikë, dikush vetëm para se të fle...

Rreziku i së ardhmes është se njerëzit mund të bëhen robotë
Sociologu dhe psikanalisti gjerman, Erih From, thoshte se në shekullin XIX, gjatë industrializimit, Zoti ishte shpallur i vdekur, "munges...